Demir Eksikliği
Dünyadaki en yaygın beslenme ile ilgili hastalık, demir eksikliği anemisidir. Uzun süreli kronik demir eksikliğinin son evresi, anemidir. Demir eksikliği anemisinde en yaygın semptom başlangıçta yorgunluk ve halsizlik iken aneminin şiddeti arttıkça özellikle dil, tırnak, ağız ve mide olmak üzere epitel dokularda bozukluklar görebiliriz.
Demir eksikliği anemisi görülmesinin başlıca sebeplerine baktığımızda;
-Demirin diyetle yetersiz alımı
-Emilim bozuklukları (Gastrointestinal rahatsızlıklar) nedeniyle yetersiz emilim
-Bebeklik, ergenlik, gebelik, laktasyon durumlarında artan demir ihtiyacı
-Kadınlarda menstrual dönemde artan kayıp
-Hemoglobinopatiler olduğunu söyleyebiliriz.
Demir eksikliği genellikle demirden zengin diyet ve demir suplemanları ile tedavi edilir ancak anemi boyutunda ve demir takviyesinin düzeltemediği durumlarda parenteral demir dekstran uygulanabilir.
Diyetle aldığımız iki farklı demir vardır:
1) Heme demir; hayvansal kaynaklıdır ve vücutta kolay emilir (%25 oranında emilir).
2) Non-heme demir; bitkisel kaynaklıdır ve vücutta zor emilir (%5 oranında emilir).
Peki biz beslenmemizde nelere dikkat etmeliyiz?
▪İlk önce diyetimizde demir kaynaklarına yer verelim. İyi demir kaynaklarına baktığımızda,
Kırmızı et;
Yumurta;
Kurubaklagiller (kuru fasulye, mercimek, barbunya, nohut, bakla);
Kuru meyveler;
Üzüm ve diğer meyve sularının yoğunlaştırılmasıyla yapılan pekmez;
Koyu yeşil yapraklı sebzeler;
Demirle zenginleştirilmiş tahıllar;
Protein barları
▪Aynı öğün içinde hayvansal ve bitkisel demir kaynaklarını bir arada tüketelim.
▪Öğünlere c vitamininden zengin besinler ekleyelim çünkü c vitamini bitkisel kaynaklı demirin emilimini arttırır.
▪Kahve ve çayı öğünle birlikte tüketmek yerine öğün aralarında tüketelim.
▪Süt, yoğurt gibi kalsiyum kaynakları demir emilimini azaltacağından öğün aralarında tüketelim.